سەرهاتى
سەرهاتییەک راستینى ژ مێژووا ئێزدیان یا نێزیک ..
چاخێ من هەولا خواندنا لاپەرێن مێژووا نێزیک یا ئێزدیان کرى ، دەورو بەرێن وان – پەیوەندى و ژیان و داب ونەریت و زۆر و ستەم و زاڤ یێن ل سەر ملێن وان ب سەرکەڤتین و گەهاین پلەو پایێن بەرز – هەلبەت ، بۆ من زۆر نهێنى و تشتێن مێشکێ ئادەمیزادى ئەندێشە نەکەت دیارو خۆیا بون .. وەرن ب هەڤرا ئەڤێ روودانا راستینى ژ مێژووا نێزیک – زۆر نێزیک – یا لاپەرێن وێ ڤەدگەرن ناڤەراستا سەدێ بیستێ ، چەرخێ بۆرى – دا ب خوەندین و پەند و مفایان ژ خوەرا ژێ وەربگرین .
وەکو مە ل پێشیێ ئاماژە پێکرى ئەڤ رووداو – قەومیینا ڤێ رووداوێ ڤەدگەرە ناڤەراستا چەرخێ بۆرى ( چەرخێ بیستێ ) – و چاخێ جهوێن تەڤایا ل جیهانێ د بەلاڤ ل بنە کۆفکا خۆ – ئەردێ چاڤەرێ و پیرۆز – جڤیاین .
ل ناڤەندا قەزا شێخان و گوندێن دەور و بەر ژمارەیەک – نە کێم – ژ مالێن ئایین جهو هەبون ، هەلبەت باب و باپیر ب خەلکانێ وان دەڤەران را د ئاکنجى بون ، پەیوەندیێن باش و موکم ب تەڤایا خەلکێ را هەبون ، ئێک ژ جهوێن مال ل ئێسڤنێ د گۆتنێ ( مام موشێ ) ، ئان ژى مالا مام جهوى ، وەکو باپیرێ من ل زارۆکینیا من بۆ من باسکرى – هەر چەند وى چاخى من هزر دکر ئەفسانە یە ئەو بۆ من باسدکەت ، بەلێ پا نها دەمێ گۆتنێن رەحمەتى ل بیرا من تێن و ئەز وان گۆتنان بەراورد دکەم دگەل رووداوێن رووداین و ب سەرێ جهووان هاتین ل ناڤەراستا سەدێ بۆرى مینا پەرتۆک و دەکۆمێنت ، هەلبەت سەد ژ سەدێ وەک هەڤن .
هەر چاوا بت ، گۆتنێن باپیرى ل سالا ( 1973 ) بۆ من باسکرین ئەزێ ژ خوەندەڤانێن ب روومەت را رێزبکەم وەکو چەوا وى گۆتین ، تنێ ل ڤر ئەزێ رەحم و دلۆڤانیا ژ تەڤ مریێن وە را خوازم و ب وان را ژ باپیرى را یێ ل سالا ( 1974 ) وەغەرکرى .
– مام موشێ ب دوو سێ سالان ژ من مەزنتر بو ، چوو جاران چەند رۆژ ئان ئینیەک نەد بۆرى ( خۆ هەکە بێ شۆل ژى ) من رێیا ئێسڤنێ د گرتە بەر و ژ بێرستەکێ ب پێچکا بۆ دوکانا ( مام موشێ پنیدۆز ) د چۆم ، جارەکێ – بەرى وەغەر کرنا وانا ب ئێکجارى ب چەند رۆژەکا – ئەز ل بەر دوکانا دائێخستى راوەستام و من هزر کر ڤى جوامێرى خێرە ئەڤە پەسەنێ وى نینە ، مام موشێ بت و هێژ دەم پشتى نیڤرۆیەکە زووە و دەرگەهێ رسقێ وى ئى داخستى !
پێنەدڤیا پرسیارکەم ئەو مەدەهەک بو من و تەڤایا خەلکێ بیهستین جهووان وەغەرەک ب ئێکجارى ل پێشیا وانە ، و ب راستى چۆنا منا ڤێجارێ تایبەت بو ئەز ژ وى جوامێرى عەسەیا وان پەیام و دەنگۆیان بزانم هەر راستە ب مرازا ڤەگەرانێنە بۆ جهێن باڤ و کالانێن خۆ و ئەردێ خەون و داخواز و مرازێن وان تێنە جى ، هەلبەت وى چاخى ئەڤ دەنگۆ پرۆپاگەندە یە بەلاڤ بو .
من رێیا خۆ گرت و بەرب مالا وان چۆم ، چاخێ دەرگەهێ دەرڤەى مالا بۆ من هاتى ڤەکرن ، کەڤالێ وى چاخێ چاڤێ من دیتى و بەردەوامە لبەر چاڤێن من ، کر و بێدەنگ مام موشێ ئى رونشتى و زارۆک د مت ل دۆر مان دۆر د جڤیاى و ل دەراهە کابانیا وى هەردوو دەست ل بن چەنێ و د خەیالەکا کوور و دوور دا ، من سلاڤ کر و ئەز ب ژۆر کەڤتم و هێژ وێ ئاگەه ژ خۆ نەى ،مام موشێ بلەز و بەز رابو و پێش منڤە راوەستا و گۆت : ( توو گەلەک ب خێر هاتى مامێ لیاس ، کەرەمکە وەرە ژۆر ) ، من ڤیا بۆ وان خەم و پەژارا خۆ دیار کەم ژ بەرکو بارکرن و خاتر خواستن ژ هەڤال و هۆگران زاڤ قورس و زەحمەتە و ب تایبەت بۆ یێن مینا من دلناسک و هەست سڤک ، وەلێ مامى ئاخڤتن بر و کێشا کنارەک دن ( یادا وى ب خێر کا ئەو نها ل کوورە زێندووە ئان وەغەر کریە ) ئەو گۆت :
(- باوەرکە مام لیاس ، ئێزدانێ تاک و دلۆڤان سەر زمانێ بابچاک و پێخەمبەران و دناڤا رێزێن پیرۆز یێن – تەورات و زەبورێ – دا فەرموویە – ئونێ سالانێن دوور و درێژ ژ بەرەلایى و نەخۆشى و ستەم و زۆرێ بکشینن ، لێ بەلێ هەر گاڤ و ل هەر جه و هەر رێز دا گۆتیە و دووبارە کریە – ئێمانەت ئۆل و باوەراوە ، ئێمانەت هەڤگرتن و هەڤکاریا وە ،هەڤ و دن ژبیرنەکن ژبەرکو تنێ ئونن پشت و پەنا بۆ هەڤ و دن ل رۆژێن گران و تەنگانە ، و ئەم پشت راست کرنە خۆشتڤی و هەڤالێ دلسۆز – ئەمێ ب هانا وە بێین و وێ زۆر و ستەمێ ، وان سالانێن درێژ ،وە ..هەدار و ئەینەتا وە تاقیبکەین ، راهێنین ،و ل داویێ ژى کاروانێ هەڤ گرتى و ژ هەڤ نە راتەقیاى ، وێ ب مراز و داخوازێن وان گەهینین .چاڤێن وان ب ئەردێ خەونان ( قودسا پیرۆز ) شاد کەین و مینا هەر میللەت و نەتەوە بۆ ئارمانج و پاشەرۆژەکا گەش و ئاسۆیەکا سەرفەراز بۆ مرۆڤاتیێ دابین کەین ، هەلبەت ب هەڤکارى و هەماهەنگى ب میللەت و ئایین و چینێن خێرخواز و باوەرى ب هەڤپەیمانى و ئێکو دن رێزدگرن ، نە وانێن تنێ و تنێ خوە دڤێن و تنێ ئەو نەبن خەلکانێن دن هەموو گاورن و ب هەر رێ بە دڤێ ژ ناڤ بچن …
چاخێ باپیرى دەرفەتا خۆ دیتى – مام موشێ کر و بێ دەنگ بوى – بلەز پرس و ئاخڤتنێن د دل و مێشکى دا د پەنگیاین ڤیا ب جارەکێ بینتە دەر و گۆتێ :
– ( مامێ هێژا ) ئانکو بەرى سالانێن دوور و درێژ دبەرپەرێن تەورات و زەبورێ دا و سەر زارێ موسا پێغەمبەر هات بو ،ئونێ ستەم و زۆرەک زاڤ و سالانێن درێژ ژ نەخۆشیان بینن و ئون هاتینە ئاگەدارکرن ،ئێمانەتى ئۆل و باوەرا خۆ بن ،هەڤگرتى و دلسۆز بن و مزگینیا شاد بونا وە ب جیێ باب و باپیران ، ئەردێ چاڤەرێ و پیرۆز – کریە ..مام موشێ توو ب خودێ کەى ناڤێ مە ئێزدیان ، پاشەرۆژا مە و دەورو بەرێن مە د ناڤا وان لاپەر و رەشبەلەکان دا هاتیە ، نە هاتیە ؟ توو ب سەرێ کورێ خۆ – حسقێل – ى کەى ، ئەز دزانم سەرێ وى چەند لبەر تەى عەزیزە .. هەکە تشتەک دەربارا مە ئێزدیان و چارەنووسێ مە توو دزانى ئان تە خوند بت ، توو دێ بۆ من باسکەى …
مام موشێ هەرزنکەک کوور راهێلا و پاشى دەست ب ئاخڤتنا خۆ کر :
– مامێ ئەلیاس ، وەکو ئەز تێگەهشتیم .. شۆلا وە پر زەحمەتە و دۆزا وە پر ئالۆزە ، یا بەرى نها بۆ وە د قەتیا هەوو بۆ وە د قەتێت و ناچە سەران ، هەتا نهۆ هەردوو پێچک – لنگێن ستەم و زۆرێ – ئێک ژێ ل سەر ملێ مە بو و یێ دن ل سەر ملێ وە بو ،ژ نهۆ و پێدا ڤا ئەم رزگاربون ، ئێدى هەردوو پێچک وێ کەڤن سەر ملێن وە ، من دڤێ ئون خۆ شاش نەکەن و باش بزانن ئەگەر چاڤێن خاس و بابچاکێن وە نە ل وە بانە و مەفەرێ وە شێشمسێ تەورێزى و تاووسى مەلەکێ ناڤ شرین نە با نە ، هەر مانا وە وێ پر زەحمەت و گران با ، هم ..هم ..مامێ لیاس ئون پر نە باش و ب کێر نە هاتینە ، وە خێرا هەڤ و دن ناڤێ ،ئون ژ هەڤ و دن را خۆشمێر و عەگیدن و ژ نەیار و دوژمنێن خۆرا پرن – دسەر جان و لەشێن وە را دەرباز دبن – ئون ژ بۆ نە حەزێن خۆ دەست کیسن ، ئێ چما ..؟! ژبەر چى..؟! ئون نەد مەجبورى ڤێ یەکێنە …؟! مامۆ ئێزدانێ دلۆڤان هاریکارێ وە بە و وە سەخبێر و ب پارێزە ..ئەز چووى دن نا بێژم ..
مام ئەلیاس هەست ب شەرم و فهێتیێ کر ڤیا وى تێبگەهینت کو ئەگەر و ئەنجامێ ڤێ بەرەلایێ و دەستوودارێ پر شەپرزە ڤەگەرینت بۆ بێ سەر و بێ پشت و بەلنگازیا مللەتێ ئێزدى ، بەلێ پا نەد زانى چاوا و ب چى رووى بۆ را ڤەگێرت ..
مام موشێ دووبارە دەست ب تەواویا گۆتنا خۆیا – دیاربو ب دوماهى نە هات بو – کر :
مام ئەلیاس .. ئێمانەت ئەز دمرم و تووى ساغ ، بکەى گوهار و دگوهێ خۆ بکەى ..ئێمانەت ژ بیر نەکەى ، بۆ مال و زارۆ و دۆست و هەڤالێن خۆ ژى بێژى .. نهێنى و خالێن لاواز یێن مللەتێ خۆ نە بێژنە چوو کەسان بلا چەند دنێزیک و هەڤالێن وە بن ،کێماسیێن مال و دەر و جیرانێن خۆ نە دێرى چاخێ توو بێزار و تەنگاڤ دبى ،ئەو مالە و ئەو دەر و جیرانە بۆ تە پشت و پەنانە ، ئەگەر هات و وان توو کوشتى ژى ، هەر ئەو وێ غەمباربن بۆ تە و تە ڤەشێرن ، د هەڤگرتى بن ، بلا نەیار دەرزێ دناڤ بەرا وە را نە بینت ، هارکاریا هەڤ بکەن ، دراستگۆ بن ، خۆ داقوتن ژ قرێژو گونهێن گران ، پستە پست و گۆتگۆتکان بەتال کەن ، ڤان جۆرە تەڤن و داب و نەریتێن چوو سوود و مفا نەین ، ب خوەندن .. بلا زارۆیێن وە ب خوەندن ، تێکەلیا هەر جڤاک و مللەت و نەتەوە بکەن و ب وان را خۆ ب گونجینن .. سوودێ بخۆ ژ وان بکەن و دێمێ خۆ یێ جوان نیشا وان بدەن و چەند کرێتى و نە رێکوپێکى وە هەین ژ رەه و رنجال ڤە دەربینن و پاڤێژن .. نە بت تنێ ژ بەر چاڤێن خەلکێ ڤەشێرن و هند ، -ب ئێکجارى – خۆ ژ وان قۆرتال کەن ، باڤ و کالێن وە سەرێ وان دچۆ و دەرەو و بێبەختى و بوهتان نەد کرن ، ئێ باوەر کە مامۆ هەر بۆ باى و بێى چوو بەرامبەر و قازانج ئون د کارن وێ بێژن نە چوو جاران چێبوى و نە کەسى ژى گوه لێبوى ، ئێ مامۆ بۆچى ؟ ما نە خودێ ژوە قەبول ناکە .. ئێزدیاتى شرینە ، و ئایینێ وە پر پاقژ و هێژا یە وەکو بیبیکا چاڤێن خۆ ب پارێزن ، ئێزدانێ تاک و تاووسى مەلەکێ ناڤ شرین بلا هەر دەم و گاڤ ل بیرا وە بن ، مراز و داخوازێن وە بن ..ژ بیر نەکەن – د پر هیڤى و باوەر بن – هەر مللەت و نەتەوێ ب سەر وە دا ئینا فەرمان و نەمان ، باوەر کەن – هەر دەم و گاڤ – تاووسى مەلەک ئامادەیە و وێ ب هانا وە (ئێزدیێ ب دل و جان ئى ئێزدى ) بێ و دێ ل وان کەتە ئاخر زەمان.
